Vorige week heeft Tennisnetwerk.nl Cees van den Schilden geïnterviewd. Cees staat al jaren bekend als groundsman en adviseur voor tennisverenigingen over baanonderhoud. Doel van het interview is om alle kennis en ervaring, die hij heeft opgedaan op het gebied van baanonderhoud, beschikbaar te stellen voor andere (vrijwillige) groundsmannen en verenigingen. In het geschreven artikel kunt u als tennisprofessional terecht als het gaat om het onderscheid tussen een Gravel tennisbaan of een SmashCourt tennisbaan. Daarnaast geeft Cees ook een aantal tips om algen en mos van een tennisbaan te bestrijden en verwijderen.
Zijn er veel ontwikkelingen in het baanonderhoud?

Circa 10 jaar geleden is SmashCourt geïntroduceerd, aldus Cees. Doordat er gezegd wordt dat SmashCourt onderhoudsarm is, zijn veel tennisverenigingen toen overgestapt naar deze baansoort.” Tennisnetwerk vroeg naar de voordelen, Cees gaf aan: “Het voordeel is dat spelers na een regenbui zeer snel weer de baan op kunnen. Maar het blijkt dat SmashCourt toch meer onderhoud vergt dan verwacht.” De reden hiervoor is: “In de wintermaanden moet men de banen goed bijhouden omdat er anders alg en mos op de banen komt”, aldus Cees.
Wat is het onderscheid tussen een Gravel en SmashCourt baan als het geregend heeft, moet je dan op beide banen slepen?

Op beide baansoorten geldt: “Nooit slepen als de banen nat zijn”. Als je met een sleepnet over de natte banen sleept dan veeg je op de gravel tennisbanen de baan dicht. Hier wordt de doorlaatbaarheid van de gravel tennisbaan nog slechter van. Op SmashCourt tennisbanen is het minder erg, maar dan wordt er heel veel van het infill materiaal meegenomen. Dit materiaal is ongevoelig voor vorst, en het breekt of verpulvert niet. Het zorgt er juist voor dat de tennisbaan niet stuift bij droog weer, datgene is wel het geval op een gravel tennisbaan. Als je dit infill materiaal meeneemt wordt de baan dus kaal. Dus ook op SmashCourt is het advies van Cees: “Beter niet slepen op een natte SmashCourt baan”.
En wat is het verschil in tijd wat baanonderhoud betreft tussen deze twee baansoorten?

Op gravel tennis je van 1 april tot 1 oktober, dat is dus 6 maanden. Op SmashCourt speel je het gehele jaar door, ook in de wintermaanden. De tijd aan onderhoud is jaarlijks gezien, eigenlijk hetzelfde. De tijd die je in de wintermaanden niet hoeft te doen op gravel banen, moet je wel doen op SmashCourt banen. Je moet deze banen namelijk ook in de wintermaanden in beweging en schoon houden. In de wintermaanden moet er regelmatig met een machine met borstel over de SmashCourt banen, om het allemaal los te houden. Dit is tegen algen en mos groei op de baan.
Hoe ziet het voorjaaronderhoud er uit voor beide baansoorten?

Het voorjaarsonderhoud welke je hebt op gravel banen heb je niet op SmashCourt banen.
Op gravel houdt het voorjaarsonderhoud in: De vette laag (2mm) wordt er afgehaald, daarna wordt de baan ingestort met (per baan) 2 ton nieuwe gravel. Dit nieuwe gravel komt vooral op de baseline en bij de servicevakken. Daarna is het de bedoeling om de baan te frezen, en vervolgens wordt de baan dus geëgaliseerd. Na het egaliseren wordt er gewalst, de lijnen moeten er vervolgens weer in. Zoals je merkt is dit behoorlijk wat werk. Dit bespaar je bij SmashCourt banen.
Wat er bij SmashCourt banen moet gebeuren is het volgende: jaarlijks worden de SmashCourt banen gereinigd. Dit reinigen gebeurt meestal in de zomermaanden, als het heel droog is. Er komt er een machine op de tennisbaan en die borstelt het zand helemaal los tot op de dekking van het tapijt. Vervolgens wordt het infill materiaal opgezogen door de machine. Dit infill materiaal wordt vacuüm getrokken, alle vervuiling wordt dan uit het zand getrokken (pluisjes, takjes noem het maar op). De machine strooit het zand daarna zelf weer neer en als laatste wordt de baan geëgaliseerd en afgewerkt.
Het is van belang dat een bedrijf dit doet, dit is omdat een tennisvereniging die machine niet tot zijn beschikking heeft. Als je alleen het voorjaarsonderhoud laat doen, kost dit per baan ongeveer tussen de € 400 en €500. Echter, alleen het voorjaarsonderhoud werkt niet tegen algen en mos. Dit moet vóór het voorjaarsonderhoud behandeld worden. Na drie weken komt de machine er op en wordt het gereinigd. De prijs van deze totale behandeling (voorjaarsonderhoud + bestrijding algen en mos) komt neer op plusminus € 550-650 per baan.
Het gravel voorjaarsonderhoud kost een vereniging per jaar ongeveer €650 per baan. De kosten qua onderhoud tussen de twee baansoorten (op jaarlijkse basis) komt dus op hetzelfde neer.
Wij zien wel eens dat er zoutkorrels op een smashcourt baan gestrooid wordt, waar is dit precies voor bedoeld?

Het strooien van zoutkorrels doen verenigingen tegen de algen en mossen op de tennisbaan, en tegen onkruid. Maar, dat is niet goed. Dat moeten ze absoluut niet doen. Daar heb ik zelf namelijk hele slechte ervaringen mee. Een goed voorbeeld daarvan is wat bij een tennisvereniging is gebeurt. Ik werd gebeld om een algen en mos behandeling uit te voeren, dat deed ik immers al een aantal jaren naar volle tevredenheid. In juni is de baanbouwer gekomen op de tennisvereniging om het jaarlijkse onderhoud uit te voeren met de machine. Hij heeft de baan schoon gemaakt en vervolgens heeft de baanbouwer de banen ingestrooid met zout. Drie maanden later, in september, werd ik gebeld door de desbetreffende vereniging of ik wilde komen kijken omdat alle banen vol stonden met algen-mos en onkruid.
Het gevolg van zout op een SmashCourt baan is dat zout vocht vasthoudt. De tennisbanen zijn daardoor erg nat geworden. Daarnaast zakt zout heel snel door naar beneden, dan krijg je een soort slijmlaag en dat heeft als gevolg een slechte waterdoorlaatbaarheid. Ik ben dus tot de conclusie gekomen dat je het beter niet kunt doen.
Hoe krijg je als trainer de tennisbaan eerder droog?

Een trainer wil natuurlijk zo snel mogelijk weer de baan op. Eigenlijk moet hij/zij wachten tot de banen vanzelf weer droog zijn. Forceren is niet goed, helaas wordt het wel gedaan. Een klein plasje wordt meestal geholpen doormiddel van sponsen. Maar eigenlijk is dit ook heel slecht voor een gravel baan, de reden hiervoor is dat je de gravel baan ook daarmee dicht veegt. Wat trainers ook wel eens doen om de waterplassen sneller weg te krijgen is: prikken. Met een riek prikken zij gaatjes in de gravel baan, maar dan loopt het gravel door naar beneden in de lavalaag. Hierdoor gaat de lava weer dicht zitten. Mijn advies daarvoor is: laat de natuur zijn werk doen en wacht tot de baan vanzelf droog is.
Wat is de beste looproute voor het slepen?

De beste manier om te slepen is om eigenlijk een rondje te slepen. Je begint dan bij het hek, aan de buitenkant, en dan ga je zo in rondjes draaien zodat je uiteindelijk in het midden van de baan eindigt. Deze looproute is van belang op zowel een gravel baan als op een SmashCourt baan. Dit doe je uiteraard alleen als het droog is na de training of wedstrijd. Maar zodra het regent, niet slepen!
Wat voor bezem adviseert u om de banen te slepen?

Voor beide baansoorten adviseer ik gewoon een fijnmazig sleepnet, met een houten balk. Er moet geen gravel of infill op blijven liggen. Dat gravel/infill sleep je dan weer mee naar de hoeken waardoor de tennisbaan kaal wordt.
Zijn er ook oplossingen voor veel bladeren op de tennisbaan?

Daarvoor adviseer ik een speciaal sleepnet, de Clean Sweep, dit zijn kunststof plastic stroken, met een schuin randje en daarmee ga je over de banen en dan komen de bladeren er boven op te liggen. Na het slepen kun je het net vervolgens uitschudden. Dit werkt beter op SmashCourt banen, op gravel wordt meestal een rubberhark of een bladblazer gebruikt om de bladeren weg te halen.
cleansweep (clean Sweep sleepnet)
Werkt dit ook als de baan vochtig is?

Nee, het werkt op zich wel maar het nadeel hiervan is dat het dan ook heel veel van het infill meeneemt, en dat wil je niet. Als het droog is dan neemt het sleepnet alles mee.
Waar ontstaat algen en mos op de tennisbaan?

Algen en mos ontstaan daar waar niet gespeeld en gesleept wordt door de spelers. Voorbeelden hiervan zijn langs de randen, onder de banken en langs het net.” Tennisnetwerk vroeg zich af of dit per baansoort verschillend is waarop Cees antwoordde: “Bij gravel is het op zich niet zo’n probleem omdat het kan worden weg geschept. Op een kunstgrasondergrond is het wel erg omdat het helemaal in de mat gaat zitten. Algen is een spoor, dus het gaat zich verspreiden en wordt steeds erger.” Cees heeft hier een middel voor wat preventief werkt. De tennisbaan moet twee keer per jaar helemaal worden ingespoten met het middel. Als men dit middel inspuit in het voorjaar en najaar is de kans op algen zeer gering.
Op gravel banen hebben tennisverenigingen meer last van mos langs de banen. Hiervoor is het middel ‘mosdoder’ op de markt. Hiervoor heeft Cees een middel in poedervorm. “Het poeder gooi je op het mos, een dag later nadat het middel zijn werk doet, zal de groundsman het mos met een onkruidborstel moeten verwijderen. Het is heel belangrijk om dit regelmatig bij te houden.” Cees waarschuwt iedereen om het onderhoud goed bij te houden, doe je dit niet dan is de kans groot dat de vereniging extra kosten moet maken om het mos alsnog te verwijderen.
Tijdens (zomer)toernooien wordt er veel gespeeld en zie je dat banen snel droog worden, wat is jouw advies met betrekking tot het sproeien van deze tennisbanen?

Op gravel banen, moet je tijdens een hele droge periode s’ nachts, sproeitijden instellen. Dit kan vanuit een regelkast. Het is van belang om ‘ s nachts veel te sproeien. Want het water zakt door het gravel heen naar de lavalaag wat er onder zit, en deze lavalaag heeft als eigenschap dat het veel vocht vasthoudt. Dus als het lava vochtig is, komt het overdag naar boven toe door verdamping dus dan blijft het gravel langer vochtig. De reden hiervoor is: de onderlaag is heel goed verzadigd. Als het echt heel droog is, dan sproei ikzelf soms wel tot vier keer per nacht, om het uur. De banen worden 2 minuten per baan gesproeid.
Op sommige banen liggen er nog waterslangen op de baan, bij andere clubs zijn deze weg. Waarom zijn die waterslangen van de banen gehaald?

Deze manier van sproeien is eigenlijk achterhaald. Tegenwoordig heeft de kantinemedewerker of wedstrijdleiding een sleutel van de beregening, om de banen te sproeien. Het is eigenlijk niet meer toegestaan om deze waterslangen op de baan te hebben vanwege de legionella besmetting. Er blijft stilstaand water in de slangen achter, als de zon er dan vol op schijnt dan kan daar een bacterievorm uit voortkomen. Wanneer je dan gaat sproeien kun je daar ziek van worden, daarom zijn de meeste waterslangen inmiddels van de baan gehaald.
Wat is de beste bestrijding tegen algen en mos?

Het beste is om regelmatig langs de randen het mos los te halen, maar daar kun je met je machine niet goed bijkomen. Dus als je vrijwilligers hebt die de groundsman een handje wilt helpen, moet je er regelmatig een rubberen hark langs halen en het los houden. Het nadeel is, als het laat groeien, moet je het laten behandelen door een professional die daar de middelen voor heeft.
Cees van der Schilden.